De organisatie telt sinds 14 juli 2011 193 lidstaten[1]. Vrijwel elk internationaal erkend, onafhankelijk land is lid van de organisatie[2]. Vanuit het hoofdkantoor in New York en de deelhoofdkantoren in Genève, Wenen en Nairobi beslissen de lidstaten en de gespecialiseerde organisaties van de Verenigde Naties tijdens reguliere ontmoetingen over essentiële wereldzaken en wereldomvattende gebeurtenissen. Sinds eind jaren 90 is de organisatie zich ook meer gaan richten op interne ontwikkelingen en hoe de Verenigde Naties mee kunnen groeien met de vraag naar een nieuwe methode van wereldwijde samenwerking[3].
Er zijn zes bestuursorganen die de werkzaamheden van de organisatie aansturen: de Algemene Vergadering, de Economische en Sociale Raad, het Internationaal Gerechtshof, het Secretariaat, de (tegenwoordig inactieve[4]) Trustschapsraad en het meest dwingende en bekendste orgaan van de Verenigde Naties, de Veiligheidsraad. Daarnaast zijn er diverse gespecialiseerde organisaties die deel uitmaken van het interne systeem van de Verenigde Naties, waaronder UNESCO, de Wereldbank en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Tevens hebben de Verenigde Naties gespecialiseerde programma's, zoals UNICEF en het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP).
Geschiedenis
[bewerken] Naam
De naam Verenigde Naties kwam voor het eerst ter sprake in een toespraak van Winston Churchill. Hiermee haalde hij Lord Byron aan, die in zijn Childe Harold's Pilgrimage ook het woord united nations gebruikte. Terwijl Lord Byron doelde op de geallieerden ten tijde van de Slag bij Waterloo (1815) tegen Napoleon I, gebruikte Churchill de term om de geallieerden in de Tweede Wereldoorlog mee aan te duiden. De naam werd aangenomen door de Amerikaanse president Franklin Delano Roosevelt en voor het eerst gebruikt in de Verklaring door Verenigde Naties ondertekend op 1 januari 1942 tijdens de Arcadiaconferentie.Tijdens verschillende stadia van de Tweede Wereldoorlog gebruikten de geallieerden de naam om hun alliantie mee te definiëren.
[bewerken] Voorbereidingen tot oprichting
Het idee voor een permanente alliantie in de vorm van een internationale organisatie kwam voort uit de Verklaring van Moskou getekend tijdens de door de geallieerden gehouden conferenties in Moskou (de derde Conferentie van Moskou) en Teheran in 1943.Van augustus tot oktober 1944 kwamen representanten van Frankrijk, de Kwomintang-China (nu Taiwan), de Verenigde Staten van Amerika, het Verenigd Koninkrijk en de Sovjet-Unie samen om plannen voor de organisatie uit te werken, op de Dumbarton Oaks Conferentie in Washington D.C.. Tijdens deze en latere besprekingen werden ruwe schetsen gemaakt van de toekomstige organisatie. Een paar belangrijke discussiepunten waren; wat het doel van de internationale organisatie zou zijn, welke landen lid van de organisatie zouden mogen worden en uit welke organen de VN zou bestaan. Er werd tevens al een globale opvatting gemaakt over het bewaren van vrede (peace keeping) en samenwerking op het gebied van economie, wereldveiligheid en maatschappelijke ontwikkelingen. In het dagelijks leven werd er toen door burgers en niet-participerende overheden veel gediscussieerd over deze ruwe schetsen.
[bewerken] Oprichting
Op 25 april 1945 begon de "United Nations Conference on International Organizations" (Conferentie van de Verenigde Naties over Internationale Organisaties) in San Francisco. Naast de onafhankelijke naties werden ook enkele non-gouvernementele organisaties, waaronder de Lions Clubs International, uitgenodigd om te assisteren bij de opstelling van de organisatie. De vijftig naties die aanwezig waren op de conferentie ondertekenden twee maanden later, op 26 juni, het Handvest van de Verenigde Naties (de grondwet van de organisatie).Polen, dat niet vertegenwoordigd was op de conferentie, maar wel een reserveplek had, voegde zijn handtekening later toe aan het Handvest, waarmee het aantal "originele" ondertekenende partijen uitkomt op 51 staten. De Verenigde Naties traden in werking op 24 oktober 1945, na de ratificatie van het Handvest door de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad — de Republiek China, Frankrijk, de Sovjet-Unie, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten van Amerika — en door een meerderheid van de 46 andere oprichters.
Alger Hiss was tijdelijk Secretaris-generaal van de Verenigde Naties tijdens de oprichting. Hij moest ervoor zorgen dat elke natie in de conferentie een even zwaar tellende stem had in de besprekingen, zodat het overleg eerlijk zou verlopen. Verder had hij de opdracht om voor de eerste groep werknemers van de VN te zorgen, een totaal van 494 personen. Hiss was echter geen "officiële" Secretaris-generaal, omdat hij leiding gaf aan de organisatie terwijl het in oprichting was. Toen de Verenigde Naties in werking traden eind 1945, kwamen zijn functies te vervallen en werd de Noor Trygve Lie door de Algemene Vergadering gekozen als de eerste officiële Secretaris-generaal.
De voorganger van de Verenigde Naties, de Volkenbond, werd op 18 april 1946 opgeheven, na de oprichting van de nieuwe organisatie. De missie van de Volkenbond werd grotendeels voortgezet door de VN en is door de jaren heen binnen dit nieuwe orgaan geëvolueerd.
In het begin heette de internationale organisatie nog officieel United Nations Organization (UNO), maar al snel werd dit in het dagelijkse gebruik ingekort tot United Nations (UN). Snel hierna verkortte de organisatie de eigen naam.
[bewerken] Inzichtelijke veranderingen
In de jaren 70 en de jaren 80 werd er een hoog ideologisch en idealistisch debat gevoerd binnen de Verenigde Naties. Er werden veel grote agenda's gepland, die desondanks alleen kleine veranderingen voortbrachten binnen de organisatie.Aan het begin van de jaren 90 wordt de wens uitgesproken om de conferenties ook buiten New York plaats te laten vinden. Deze wens werd voornamelijk verwezenlijkt door thematische conferenties (waaronder Vrouwenrechten in Peking, Sociale ontwikkeling in Kopenhagen en Duurzame ontwikkeling in Johannesburg) op te zetten. Deze thematische conferenties werden mede gehouden om lidstaten actiever mee te laten werken en om de lidstaten ook op een persoonlijker vlak, buiten de directe politiek, samen te laten werken. Een andere wens die ingewilligd werd door de conferenties was om de organisatie dichter bij de burgers te brengen. De plaatselijke bevolking kon de sfeer van de organisatie dichter bij huis proeven door de thematische conferenties en de onderwerpen waren een stuk persoonlijker van aard. Naast zware politieke kwesties als dekolonisatie en oorlog kwam er nu ook plaats voor onderwerpen als vrouwenemancipatie en discriminatie.
In 2003 zijn het IMF en de Wereldbank (onderdeel van de VN) voor het eerst op voet van gelijkheid met elkaar in samenwerking en overleg getreden. Dit om een betere en duurzamere economische ontwikkeling te creëren en de soms gespannen verhouding van voorheen enigszins te verzachten. In het algemeen zijn de debatten constructiever geworden en is er een grotere bereidheid gegroeid om beslissingen ook daadwerkelijk gezamenlijk uit te voeren. Dit zou in de toekomst tot meer oplossingen kunnen leiden.
[bewerken] Hervormingen
Sinds de jaren 90 is er steeds meer internationale kritiek gekomen op de structuur en de manier van werken van de Verenigde Naties. Er is echter geen unanieme roep om een bepaalde soort (organisatorische) hervorming en elk jaar wordt de discussie moeilijker en uitgebreider. Sommigen willen dat de Verenigde Naties de status krijgen van een mondiale overheidsinstantie, maar daar tegenover staan de groeperingen die vinden dat de VN al teveel is. Zij roepen om een vereenvoudiging van de functie van de Verenigde Naties, tot een internationale organisatie met maar één doel: het bevorderen en controleren van mensenrechten. Echter, de eerste groep die voor uitbreiding is noemt dit onmogelijk zonder het uitgebreide systeem waaronder de Verenigde Naties vallen. Zoals geïllustreerd is er nog geen duidelijk compromis binnen de discussie bereikt.Hoewel voormalig secretaris-generaal Kofi Annan al sinds zijn aantreden (1997) om hervorming van de Verenigde Naties vroeg, is de discussie pas recentelijk weer opnieuw onder grote aandacht van de lidstaten gekomen. Na het schandaal rond het Oil-for-Food-programma in Irak[5] en meerdere corruptiezaken die naar buiten kwamen aan het einde van 2004, begonnen lidstaten publiekelijk om een "nieuwe organisatie" te roepen.
[bewerken] Hervormingsplan 1997
Toen Kofi Annan (geboren in Ghana) in 1997 gekozen werd als secretaris-generaal van de Verenigde Naties zag hij de noodzaak voor een vernieuwde organisatie al meteen. Direct na zijn aanstelling presenteerde hij dan ook aan de lidstaten in de Algemene Vergadering zijn "Programma voor Hervorming"[6].In dit rapport werd er gesproken over onder andere het hervormen van de Veiligheidsraad. De permanente posities binnen de VN Veiligheidsraad zijn vastgelegd naar het politieke beeld van 1945, direct na de oprichting van de organisatie. Hoewel veel van deze relaties in al die jaren niet veranderd zijn vond Annan dat er tegenwoordig meer dan vijf wereldmachten zijn die een permanente positie in de Raad zouden moeten krijgen. Het rapport sprak tevens over het aanpakken van bureaucratie binnen de organisatie en om alle beslissingen transparanter te maken. Enkele andere punten uit het rapport waren het democratiseren van de organisatie, het efficiënter maken van het bestuursproces en de instelling van internationale tarieven voor wereldwijde wapenfabrikanten.
In tegenstelling tot de ambitie van Annan om dit rapport het centrale speerpunt te maken van de gang van zaken van de Verenigde Naties, sneeuwde het rapport onder en gaf het nooit aanleiding tot daadwerkelijke actie.
[bewerken] Millenniumdoelstellingen
 Zie Millenniumdoelstellingen voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
De verklaring zorgt in 2002 voor een grote mobilisatie onder lidstaten en maakt de eerste stap klaar voor eventuele hervormingen van de missie voor de organisatie. De Millenniumverklaring leidt tot de definiëring van de Millenniumdoelstellingen die ook door de Wereldbank worden overgenomen als kernpunten van haar politiek en analyse-instrument[7]. De acht kernpunten zijn:
- uitbannen van armoede en hongersnood
- bereiken van een universele basiseducatie
- gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen
- kindersterfte tegengaan
- tegengaan van moedersterfte
- uitbannen van hiv/aids, malaria en andere levensbedreigende ziekten
- verzekeren van een duurzame omgeving
- ontwikkelen van een wereldwijde samenwerking voor ontwikkeling
[bewerken] Noodzaak van hervormingen wordt zichtbaar
2005 wordt gekenmerkt door de kritiek op de organisatie vanuit de lidstaten en in de media, aangewakkerd door naar buiten gekomen corruptieschandalen en interne problemen binnen de organisatie. Hieronder valt ook het voortslepende onderzoek naar het olie-voor-voedselschandaal. Kofi Annan wil vergaande hervormingen doorvoeren om de organisatie beter te laten functioneren, maar critici verwachten veel tegenstand van lidstaten[8].Als de 2005 World Summit (een van de grotere wereldconferenties, waar tevens de zestigjarige verjaardag wordt gevierd) in september 2005 geopend wordt, wordt er druk gediscussieerd over de hervormingen die aangedragen zijn door het Secretariaat van de Verenigde Naties om de organisatie soepeler te laten werken. Slechts enkele hervormingen worden gesteund door de lidstaten tijdens het debat en de media spreken van een "lauw debat, dat tot geen uitkomst of verbetering heeft geleid"[9]. Veel lidstaten klagen ook over de late rapportage van Annan over de hervormingen die hij wil doorvoeren.
Naast het debat over de hervormingen wordt er ook een eerste balans opgesteld door de lidstaten van de genomen engagementen in de millenniumverklaring (de zogeheten +5 conferenties). Er wordt kritisch gekeken naar wat de organisatie al bereikt heeft en wat er nog moet gebeuren om in 2015 de doelstellingen te behalen.
[bewerken] Acties na de World Summit
Ondanks de ontevredenheid van diverse lidstaten en de mondiale media, was de World Summit wel de eerste stap in het écht hervormen van de VN. De wereldleiders raakten het niet eens over een volledig hervormingsplan en diverse punten op de agenda werden ondergesneeuwd door andere zaken. Echter, ze bereikten wel overeenstemming rond de hervorming van diverse onderdelen en diverse speerpunten uit het rapport van Annan werden (hoewel vaag) bevestigd.De wereldleiders werden het eens over de volgende hervormingen en acties:
- creatie van een "Commissie voor de Opbouw van Vrede" om te zorgen voor een centraal systeem om landen te helpen die net uit een oorlogsconflict gekomen zijn
- overeenstemming dat de internationale gemeenschap het recht heeft om zich actief te bemoeien met landen waarin de nationale overheid het laat afweten om de verantwoordelijkheid te dragen voor de bescherming van het eigen volk tegen diverse misdaden
- creatie van de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties (gecreëerd op 9 mei 2006 en in werking getreden op 19 juni van datzelfde jaar[10])
- overeenstemming om meer middelen te investeren in het interne controlebureau van de organisatie
- verplichting om miljarden extra te besteden aan het bereiken van de Millenniumdoelstellingen
- duidelijke en onbetwistbare afkeuring van "terrorisme in alle vormen en manifestaties"
- creatie van een fonds voor democratie
- overeenstemming om de Trustschapsraad op te heffen, door de voltooiing van de missie van de Raad.[11]
[bewerken] Hervormingen binnen het Secretariaat
Een van de punten op de agenda van de hervormingen waar nog géén overeenstemming over bereikt is, is de bureaucratie. Hoewel Kofi Annan hier geen algemene hervormingen voor heeft kunnen bereiken, heeft hij binnen zijn eigen deelorganisatie (het Secretariaat van de Verenigde Naties) wel gewerkt aan terugdringing van bureaucratie en het transparanter maken van het bestuur.Hij heeft een ethisch bureau opgericht om te zorgen voor een efficiëntere besteding van alle nieuwe financiële tegemoetkomingen binnen de VN en het controleren (en eventueel tegenhouden) van klokkenluidergedrag binnen de organisatie. Tegen het einde van 2005 had het Secretariaat tevens alle mandaten van de Algemene Vergadering gecontroleerd van de afgelopen vijf jaar. Dit om te controleren welke mandaten in conflict zijn met eerdere mandaten, welke in een dubbel bestaan gecreëerd zijn (het oplossen van duplicaten) en welke mandaten overbodig zijn geworden door de tijd heen (of welke al gelijk overbodig waren). Het Secretariaat hoopt hiermee meer duidelijkheid binnen het mandaatsysteem van de Verenigde Naties te krijgen en heeft voor de toekomst al aangegeven dat het eerdere mandaten ook wil controleren voor nog meer transparantie.
[bewerken] Organisatorische informatie
De Verenigde Naties lijken op veel gebieden op een normaal land, zoals Nederland en België. Het heeft een soort parlement (de Algemene Vergadering), kent officiële talen, brengt een soort van "wetgeving" uit (in de vorm van meestal niet-bindende resoluties), heeft een eigen "grondwet" (het Handvest) en heeft onderliggende "ministeries" (als gespecialiseerde organisaties). Natuurlijk verschillen de Verenigde Naties in details veel van een soevereine staat, maar de basis van de organisatie lijkt overeen te komen.[bewerken] Activiteiten
De Verenigde Naties spelen een grote rol op het gebied van mondiale maatschappelijke activiteiten. Zij moedigt internationale mensenrechten actief aan, zo werd de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens op 10 december 1948 getekend door de lidstaten. [12] Aan de hand van de ervaringen van de Tweede Wereldoorlog zorgt dit verdrag voor een verduidelijking van de rechten van de burgers van de lidstaten. De Verenigde Naties hebben zich in het verleden veel beziggehouden met dekolonisatie en het ondersteunen van de nieuwe staten die daardoor ontstaan zijn. De organisatie bekommert zich momenteel ook om economische ontwikkeling, wereldgezondheid, de staat van de natuur en het milieu, de gezondheid van dieren, educatie, vluchtelingenwerk en de wereldhandel.De organisatie geeft zelf als vijf kernactiviteiten aan[13]:
- Vrede en veiligheid
- Vredesoperaties
- Vredesonderhandelingen
- Ontwapening
- Ondersteuning bij democratische verkiezingen
- Dekolonisatie
- Economische en sociale ontwikkeling
- Drugs
- Criminaliteit
- Economische ontwikkeling
- Ontwikkeling van ontwikkelingslanden
- Deels mensenrechten
- Mensenrechten
- Humanitaire zaken
- Vluchtelingenwerk
- Landmijnen
- Kernramp van Tsjernobyl
- Voorkoming van rampen
- Internationaal recht
- Verslagen
- Internationale conflicten
- Internationaal Gerechtshof
- Zee- en oceaanconventies
[bewerken] Lidmaatschap
| Zie tevens het hoofdstuk over lidstaten voor extra informatie |
Op 25 oktober 1971 nam de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties resolutie 25/2758[14] aan, waarmee de Republiek China (tegenwoordig Taiwan)[15] vervangen werd door de Volksrepubliek China. De Volksrepubliek wordt sindsdien als "enige wettige vertegenwoordiger van China binnen de Verenigde Naties" gezien. Hiermee werd de Republiek China vervangen door de Volksrepubliek als een van de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad[16]. Taiwan heeft hierna nog meerdere keren geprobeerd om weer lid te worden van de Verenigde Naties. Er is nooit genoeg steun geweest voor deze aanvragen binnen de Verenigde Naties, omdat het tot internationale erkenning van Taiwan zou leiden als onafhankelijke staat. Het wordt verwacht dat de Volksrepubliek een lidmaatschapsaanvraag van Taiwan zal afwijzen door gebruik te maken van haar vetorecht in de Veiligheidsraad.
[bewerken] Officiële talen
De Verenigde Naties kennen zes officiële talen: het Arabisch (vastgelegd als laatste taal in meerdere resoluties, [17]) Engels, Frans, Mandarijn/Chinees, [18] Russisch en Spaans. Alle formele ontmoetingen, vergaderingen, besprekingen en ook alle officiële documenten worden in deze zes talen gedrukt of verwerkt op internet. Tevens moeten alle internetsites in de officiële talen beschikbaar zijn voor het publiek. In artikel 11 van het Handvest van de Verenigde Naties werden de talen genoemd en daarmee gelijk vastgelegd (exclusief het Arabisch en het Mandarijn, omdat deze toen nog niet de status hadden van officiële taal).De Universala Esperanto-Asocio heeft officiële betrekkingen met de VN en UNESCO en heeft ook een kantoor in het VN-gebouw in New York City. Ze pleit voor het gebruik van het Esperanto in de VN.
[bewerken] Resoluties
| Zie voor een selectielijst, onder andere de lijst van resoluties van de Verenigde Naties en de externe links |
Aldus worden de resoluties van de Verenigde Naties:
- 1946: genummerd van 1/1 ... tot 1/n
- 1976: (31ste jaar na 1946) genummerd van 31/1 tot 31/n
- 2003: (57ste jaar na 1946) genummerd van 57/1 tot 57/n
- 2005: (59ste jaar na 1946) genummerd van 59/1 tot 59/n
[bewerken] Faciliteiten
|
|
| Plattegronden van de hoofdkantoren in Genève, New York City en Wenen |
Het hoofdkantoor ligt in een speciale, onschendbare internationale zone die aan alle lidstaten toebehoort. De Verenigde Naties hebben binnen die zone zowel een eigen beveiligings- en brandweereenheid als zijn eigen postadministratie. Veel bezoekers sturen dan ook postkaarten vanaf het centrum naar huis, omdat dat de enige plek is waar de speciale VN-postzegels geldig zijn. Het postadres van de Verenigde Naties is wel gelegen op een Amerikaans adres, gezien het feit dat de zone geen soevereiniteit heeft en daardoor nog steeds binnen de Verenigde Staten ligt. Het postadres van de Verenigde Naties is 760 United Nations Plaza, New York, NY 10017, USA.
Het complex bestaat uit vier primaire gebouwen: het gebouw van de Algemene Vergadering, het Conferentie-centrum, een kantoortoren van het Secretariaat (39 verdiepingen hoog) en de Bibliotheek van Dag Hammarskjöld, die in 1961 bij het complex is toegevoegd. Het complete complex is ontworpen door een internationaal team van elf architecten, onder leiding van de Amerikaan Wallace K. Harrison.
Verschillende diplomaten en organen binnen en buiten de Verenigde Naties hebben sinds de jaren 90 en versterkt sinds de terroristische aanslagen op 11 september 2001 meningen en rapporten naar buiten gebracht over de vernieuwing van het hoofdkantoor van de organisatie in New York. De veiligheidssystemen en -maatregelen actief bij het complex stammen nog uit de jaren 60 en zijn sindsdien slechts minimaal aangepast aan de huidige tijd. Hierdoor is het complex een makkelijke prooi voor aanslagen geworden. Er is echter nog geen consensus bereikt over hoe alles in elkaar moet steken, waar het nieuwe hoofdkantoor moet liggen, hoeveel het mag gaan kosten en wie voor die kosten opdraaien. [21]
Naast het primaire hoofdkantoor in New York, onderhoudt de VN ook grote kantoren in Genève, Den Haag (Internationaal Gerechtshof), Wenen (voornamelijk administratieve kantoren) en Nairobi. De gespecialiseerde organisaties, zoals de Wereldgezondheidsorganisatie, zijn voornamelijk in deze regiohoofdkantoren gevestigd. De Verenigde Naties onderhouden geen ambassades in soevereine staten, in tegenstelling tot sommige geruchten. Dit is wegens het feit dat de VN geen eigen soeverein lichaam is (zoals onafhankelijke landen dat wel zijn).
[bewerken] Vlaggenparade
Door de jaren heen is het aantal lidstaten uitgegroeid tot 193 soevereine staten en evenveel vlaggen staan er opgesteld voor het hoofdkantoor in New York aan First Avenue. De vlaggenmasten zijn in een cirkel geplaatst, waarbij de ruimte tussen de opeenvolgende vlaggenmasten telkens gelijk is, in verband met "gelijkheid" binnen de organisatie. Ze staan opgesteld naar alfabetische volgorde in het Engels, waardoor Afghanistan als eerste en Zimbabwe als laatste opgesteld staat.[bewerken] Financiering
De budgetten van de Verenigde Naties worden gefinancierd op twee manieren: via toegewezen en vrijwillige contributies van lidstaten (burgers kunnen eventueel ook vrijwillige contributies leveren aan de organisatie, hoewel deze uiteraard van minder belang zijn door de grootte van de contributies). Het reguliere tweejarige budget van de organisatie en de gespecialiseerde organisaties wordt gefinancierd door toegewezen contributies. De Algemene Vergadering keurt het budget goed en bepaalt daarmee gelijk de grootte van de contributie per lidstaat. Deze wordt grotendeels gebaseerd op de relatieve capaciteit van elke lidstaat om te betalen. Deze capaciteit wordt onder andere opgebouwd uit de hoogte van het nationaal inkomen van een lidstaat.Gespecialiseerde programma's en organisaties die niet in het algemene budget van de Verenigde Naties zitten (zoals UNICEF) worden volledig gefinancierd door vrijwillige contributies van lidstaten. Het gaat hier voornamelijk om financiële contributies, maar bepaalde programma's krijgen ook donaties in natura (zoals tarwe voor het Wereldvoedselprogramma).
[bewerken] Budgettaire plafonds
| Grootste contribuanten[22] | ||
|---|---|---|
| 1. | Verenigde Staten | 22% |
| 2. | Japan | 19% |
| 3. | Duitsland | 8,7% |
| 4. | Verenigd Koninkrijk | 6,1% |
| 5. | Frankrijk | 6,0% |
| 6. | Italië | 4,9% |
| 7. | Canada | 2,8% |
| 8. | Spanje | 2,5% |
| 9. | Volksrepubliek China | 2,1% |
| 10. | Mexico | 1,9% |
De recentste aanpassing van dit plafond dateert uit december 2000. De Algemene Vergadering paste toen het plafond aan om een betere weergave te geven van huidige mondiale omstandigheden. In deze revisie werd het plafond van de originele waarde van 25% (vastgesteld in 1974) verlaagd naar een maximum van 22%. De Verenigde Staten van Amerika zijn op dit moment de enige lidstaat die tegen dit plafond aanzit (exclusief diverse schuldvorderingen). De contributies van andere landen zijn naar boven gesteld om het plafond van de Verenigde Staten te compenseren. Zou er geen plafond zijn van 22%, dan zou de Verenigde Staten een totaal van 27% moeten bijdragen. [23]
[bewerken] Contributies naar lidstaten
Als men van dit nieuwe plafond uitgaat dan zijn andere grote contribuanten aan het 2001-budget van de Verenigde Naties: Japan (19,63%), Duitsland (9,82%), Frankrijk (6,5%), het Verenigd Koninkrijk (5,57%), Italië (5,09%), Canada (2,57%), Spanje (2,53%) en Brazilië (2,39%). [24] Hieraan is het grote aantal Europese landen op te merken en de afwezigheid van Aziatische (exclusief Japan), Afrikaanse en Oceanische naties.Voor het budget van 2005 zijn in de top van de contribuanten enkele wijzigingen opgemerkt. [22] De Verenigde Staten zitten nog steeds aan het plafond van 22%. Na de Verenigde Staten komen Japan (19,47% ↑), Duitsland (8,66% ↓), het Verenigd Koninkrijk (6,13% ↑), Frankrijk (6,03% ↓), Italië (4,89% ↓), Canada (2,81% ↑), Spanje (2,52% ↓), de Volksrepubliek China (2,05% ↑) en Mexico (1,88% ↑). Het Verenigd Koninkrijk betaalt nu meer mee aan het budget dan Frankrijk (van plaats verwisseld) en Mexico is de top tien binnengekomen op de plek van Brazilië. Het is geen verrassing dat de Volksrepubliek China nu ook meer betaalt aan het budget, gezien de grote economische vooruitgang van de laatste paar jaren.
[bewerken] Machtige posities
Als we alleen al uitgaan van de Europese landen in de voorgaande paragraaf, dan blijft er na het vertrek van deze EU-lidstaten een gat van 29,51% in het budget achter (en dat zijn slechts vijf van de 27 lidstaten). In totaal dragen alle lidstaten van de Europese Unie een totaal van 37,5% bij aan het budget. [23] Dit maakt de positie van de EU nog machtiger dan die van de Verenigde Staten. Om een dergelijke situatie verder te voorkomen, blijft de Algemene Vergadering regelmatig kijken naar de globale economische posities en stelt ze het plafond bij in functie daarvan.
[bewerken] Structuur
De Verenigde Naties hebben een zestal bestuursorganen: de Algemene Vergadering, de Veiligheidsraad, het Secretariaat van de Verenigde Naties, het Internationaal Gerechtshof in Den Haag, de Economische en Sociale Raad (vergelijkbaar met de Sociaal-Economische Raad in Nederland) en de Trustschapsraad. De Veiligheidsraad is het hoogste bestuursorgaan, maar de Algemene Vergadering kan gezien worden als het "dagelijkse parlement" van de organisatie. Het Secretariaat is het dagelijkse bestuursorgaan, dat veel voorbereidend werk uitvoert voor de Algemene Vergadering.De Secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Ban Ki-moon uit Zuid-Korea, is het boegbeeld van de organisatie, maar in feite alleen het hoofd van het Secretariaat. Na tien jaar heeft zijn voorganger Kofi Annan in december 2006 zijn taken neergelegd.
Sinds 1945 is de standaard opzet van de Verenigde Naties weinig veranderd, alhoewel de functie van enkele organen is veranderd door het groeiend aantal lidstaten. De Verenigde Naties hebben een groot aantal non-gouvernementele organisaties en speciale organisatorische organen onder zich. Sommige suborganisaties hebben een sterk regionaal profiel, terwijl anderen een sterke vredebewarende functie hebben. Sommige organisaties zijn meer gericht op mensenrechten (waaronder UNICEF) en het garanderen daarvan. Enkele suborganisaties bestonden al voor de oprichting van de Verenigde Naties, waaronder de Internationale Arbeidsorganisatie, maar zijn later opgenomen binnen de Verenigde Naties.
[bewerken] Algemene Vergadering
| Hoofdartikel: Algemene Vergadering van de Verenigde Naties |
De dagelijkse gang van zaken wordt behandeld binnen zes comités van de Algemene Vergadering. [25] Het eerste comité is voor het onderwerp over ontwapening en internationale veiligheid. Het tweede comité is ingesteld voor economische en financiële onderwerpen en het derde voor sociale, humanitaire en culturele vraagstukken. Het vierde comité is er voor speciale politieke gevallen en dekolonisatie (een onderwerp dat tegenwoordig niet meer behandeld wordt). Administratieve en budgettaire onderwerpen zijn de speerpunten van het vijfde comité en het laatste comité (nummer zes) gaat over (internationale) juridische zaken.
[bewerken] Veiligheidsraad
| Hoofdartikel: Veiligheidsraad van de Verenigde Naties |
[bewerken] Voorzitters van de organen
Elk orgaan heeft een eigen voorzitter, die de gang van zaken binnen het orgaan aanstuurt en waar nodig bijstuurt. Alle organen worden voorgezeten door een president, bijgestaan door een of meerdere vicepresidenten. Alleen de voorzitter van het Secretariaat heeft een andere titel, die wordt voorgezeten door de Secretaris-generaal.| Orgaan | Algemene Vergadering | Veiligheidsraad | Secretariaat |
|---|---|---|---|
| Titel | President | Voorzittend land | Secretaris-generaal[26] |
| Persoon | Haya Rashed al-Khalifa. | Costa Rica | Ban Ki-moon |
| Herkomst | Bahrein | Zuid-Korea | |
| Orgaan | Internationaal Gerechtshof | Economische en Sociale Raad | Trustschapsraad |
| Titel | President | President | President |
| Persoon | Rosalyn Higgins | Richard Merores | Michel Duclos |
| Herkomst | Verenigd Koninkrijk | Haïti | Frankrijk |
[bewerken] Lidstaten
In totaal hebben de Verenigde Naties 193 lidstaten en zijn er twee instellingen met een observerende status, te weten Palestina[27] en Vaticaanstad. Daarnaast heeft ook een aantal interstatelijke, internationale of non-gouvernementele organisaties een vertegenwoordiging, zoals de Europese Unie en het Rode Kruis. Voor een lijst van toegetreden lidstaten per jaar, zie ondertekening van het handvest. Het voorlaatste land dat lid werd van de Verenigde Naties was Montenegro, dat op 28 juni 2006 officieel lid werd. Op 14 juli 2011 werd het pas onafhankelijk geworden Zuid-Soedan het 193ste lid.Alle 193 lidstaten van de VN zijn, in alfabetische volgorde: Afghanistan, Albanië, Algerije, Andorra, Angola, Antigua en Barbuda, Argentinië, Armenië, Australië, Azerbeidzjan, Bahama's, Bahrein, Bangladesh, Barbados, België, Belize, Benin, Bhutan, Bolivia, Bosnië en Herzegovina, Botswana, Brazilië, Brunei, Bulgarije, Burkina Faso, Burundi, Cambodja, Canada, Centraal-Afrikaanse Republiek, Chili, China, Colombia, Comoren, Congo-Brazzaville, Costa Rica, Cuba, Cyprus, Democratische Republiek Congo, Denemarken, Djibouti, Dominica, Dominicaanse Republiek, Duitsland, Ecuador, Egypte, El Salvador, Equatoriaal-Guinea, Eritrea, Estland, Ethiopië, Fiji, Filipijnen, Finland, Frankrijk, Gabon, Gambia, Georgië, Ghana, Grenada, Griekenland, Guatemala, Guinee, Guinee-Bissau, Guyana, Haïti, Honduras, Hongarije, Ierland, IJsland, India, Indonesië, Irak, Iran, Israël, Italië, Ivoorkust, Jamaica, Japan, Jemen, Jordanië, Kaapverdië, Kameroen, Kazachstan, Kenia, Kirgizië, Kiribati, Koeweit, Kroatië, Laos, Lesotho, Letland, Libanon, Liberia, Libië, Liechtenstein, Litouwen, Luxemburg, Macedonië, Madagaskar, Malawi, Maldiven, Maleisië, Mali, Malta, Marokko, Marshalleilanden, Mauritanië, Mauritius, Mexico, Micronesia, Moldavië, Monaco, Mongolië, Montenegro, Mozambique, Myanmar, Namibië, Nauru, Nederland,[28] Nepal, Nicaragua, Nieuw-Zeeland, Niger, Nigeria, Noord-Korea, Noorwegen, Oeganda, Oekraïne, Oezbekistan, Oman, Oostenrijk, Oost-Timor, Pakistan, Palau, Panama, Papoea-Nieuw-Guinea, Paraguay, Peru, Polen, Portugal, Qatar, Roemenië, Rusland, Rwanda, Saint Kitts en Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent en de Grenadines, Salomonseilanden, Samoa, San Marino, Sao Tomé en Principe, Saoedi-Arabië, Senegal, Servië, Seychellen, Sierra Leone, Singapore, Slovenië, Slowakije, Soedan, Somalië, Spanje, Sri Lanka, Suriname, Swaziland, Syrië, Tadzjikistan, Tanzania, Thailand, Togo, Tonga, Trinidad en Tobago, Tsjaad, Tsjechië, Tunesië, Turkije, Turkmenistan, Tuvalu, Uruguay, Vanuatu, Venezuela, Verenigd Koninkrijk, Verenigde Arabische Emiraten, Verenigde Staten, Vietnam, Wit-Rusland, Zambia, Zimbabwe, Zuid-Afrika, Zuid-Korea, Zuid-Soedan, Zweden en Zwitserland.
Door het feit dat bijna elke soevereine natie ter wereld (behalve het betwiste Republiek China, het betwiste Kosovo en het door de Heilige Stoel vertegenwoordigde Vaticaanstad) lid is van de Verenigde Naties en ook mede doordat de internationale organisatie internationaal erkend is door bijna elke non-gouvernementele organisatie, waaronder het Rode Kruis, zijn de Verenigde Naties als platform voor internationale samenwerking succesvoller dan voorganger, de Volkenbond. Zo was de Verenigde Staten bijvoorbeeld geen lid van de Volkenbond (wel een initiator ervan), waardoor een brede vertegenwoordiging van internationale staten niet mogelijk was.
Het grote aantal leden en de wereldwijde erkenning heeft echter ook nadelen voor de organisatie. Zo kan het jaren duren voordat er consensus is bereikt in de Algemene Vergadering over een voorstel of resolutie en ondervindt de VN vaak harde kritiek vanuit de wereldwijde media als er een intern probleem of schandaal naar buiten komt. Ook worden de Verenigde Naties vaak bestempeld als een wereldoverheid met een brede macht over de individuele lidstaten, wat in theorie niet in lijn is met de principes van de organisatie en in de meeste gevallen ook niet strookt met de realiteit.
[bewerken] Gespecialiseerde organisaties
| Zie Gespecialiseerde organisatie van de Verenigde Naties voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
De International Civil Aviation Organization (Internationale Luchtvaartorganisatie) is opgericht in 1947 en heeft als doel de principes en standaarden voor de internationale luchtvaart op te stellen ter verbetering van het luchtverkeer. De ICAO werd op 7 april 1947 officieel opgericht uit een besluit van de Convention on International Civil Aviation, beter bekend als de Conventie van Chicago in november 1944. De, dankzij de Tweede Wereldoorlog, plotselinge vooruitgang in de luchtvaart toonde de behoefte aan internationale standaarden voor, en afspraken over luchtverkeer.
Het Internationaal Fonds voor Landbouwontwikkeling is een gespecialiseerde organisatie opgericht in 1977 als reactie op de slechte toestand in de Sahel. Het primaire doel van de organisatie is "...het leveren van directe ondersteuning en de mobilisatie van additionele goederen en diensten voor programma's die speciaal ontworpen zijn om de economische ontwikkeling van arme boeren te steunen, voornamelijk door het bevorderen van efficiënt gebruik van de bodem en het ontwikkelen van activiteiten naast de landbouw".
De International Labour Organization (Internationale Arbeidsorganisatie) is een gespecialiseerd agentschap en houdt zich bezig met arbeidsvraagstukken. Het is een mondiaal overlegorgaan waarin overheden, vakbonden en werkgevers uit de verschillende lidstaten vertegenwoordigd zijn. De zetel van de organisatie is in Genève. De organisatie is opgericht in 1919 als uitvloeisel van de vredesonderhandelingen na de Eerste Wereldoorlog. Oorspronkelijk was het dan ook een agentschap van de Volkenbond. Na de ondergang van de Volkenbond als gevolg van het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd de ILO een agentschap van de VN. Het huidige handvest van de Internationale Arbeidsorganisatie is vastgesteld in 1944 in de Verklaring van Philadelphia.
Het International Maritime Organization (IMO; Internationale Maritieme Organisatie) is een organisatie die zorgt voor het coördineren van overheidstaken in de scheepvaartindustrie, het verbeteren van de maritieme veiligheid en de bestrijding van watervervuiling. Het is niet altijd een onderdeel van de Verenigde Naties geweest. Het concept van het IMO werd ontwikkeld na de ramp met de RMS Titanic.
De International Telecommunication Union (ITU) is een internationale organisatie opgericht om op het gebied van radio en telecommunicatie internationale standaarden vast te stellen. De voornaamste taken zijn het standaardiseren en het toewijzen van het frequentiespectrum, en het vaststellen van de wijze waarop nationale telefoonnetwerken onderling moeten worden gekoppeld om internationaal telefoonverkeer mogelijk te maken.
De Food and Agricultural Organization (Voedsel- en Landbouworganisatie) is een organisatie die tot doel heeft om de honger in de wereld te bestrijden. Het hoofdkwartier van de FAO is gevestigd in Rome. De organisatie werd in 1945 opgericht in de stad Québec in Canada. In 1951 verhuisde het hoofdkwartier van Washington D.C. naar Rome. De FAO wil voornamelijk plattelandsgebieden helpen ontwikkelen.
United Nations Industrial Development Organization (UNIDO) is een gespecialiseerde organisatie, met hoofdkantoor in Wenen, Oostenrijk. Het primaire doel van de organisatie is het bevorderen, promoten en versnellen van de industriële ontwikkeling in ontwikkelingslanden.
De Wereldpostunie (Engels: Universal Postal Union; Frans: Union Postale Universelle), ook wel Wereldpostvereniging of UPU genaamd, is een internationale organisatie die de verschillende postovergangen tussen lidstaten controleert. De Wereldpostunie is dan ook verantwoordelijk voor het wereldwijd vertakte postnetwerk. Iedere lidstaat gaat dan ook akkoord met de regels voor het internationaal postverkeer. Het is de tweede oudste nog bestaande internationale organisatie, na de Internationale Telecommunicatie-unie.
De Wereldbank is een organisatie die, net als het Internationaal Monetair Fonds (IMF), na de Tweede Wereldoorlog (27 december 1945) werd opgericht in het kader van het Marshallplan. Het is een internationale organisatie die leningen, giften en technische ondersteuning biedt om ontwikkelingslanden te helpen hun armoedebestrijdingsplannen uit te voeren. De financiële steun van de Wereldbank kan worden gebruikt voor veel verschillende zaken, van structurele hervormingen van de gezondheids- en onderwijssector van een land, tot milieu- en infrastructuurprojecten zoals dammen, wegen en nationale parken.
De World Health Organization (Wereldgezondheidsorganisatie) is een organisatie gevestigd in Genève met als doel wereldwijde aspecten van de gezondheidszorg in kaart te brengen, activiteiten op het gebied van de gezondheidszorg te coördineren en de gezondheid van de wereldbevolking te bevorderen. De WHO is op 7 april 1948 opgericht door de lidstaten om de wereldgezondheid te garanderen.
De World Intellectual Property Organization (WIPO) is een internationale organisatie gewijd aan het beschermen van intellectuele monopolies. WIPO heeft 177 lidstaten en beheert 21 internationale verdragen. Het hoofdkwartier bevindt zich in Genève, Zwitserland. Sinds 1974 is de WIPO onderdeel van de Verenigde Naties.
De Wereld Meteorologische Organisatie is opgericht in 1951 onder toezicht van de lidstaten en met 185 leden (waaronder Nederland met het KNMI en België met het KMI) is de organisatie actief op het gebied van weer, klimaat en water.
[bewerken] Gespecialiseerde programma's
[bewerken] Themajaren
Naast deze programma's en organisaties, stellen de Verenigde Naties elk jaar een themajaar vast. Meestal worden deze vastgesteld door de Algemene Vergadering, maar veel gespecialiseerde organisaties, waaronder de UNESCO, stellen zelf ook themajaren in. 2005 was bijvoorbeeld het Jaar van Sport en Opvoeding, het Internationaal Jaar van Microkrediet en het UNESCO Wereldjaar van de Natuurkunde/Fysica. 2006 was het Internationaal Jaar van de Woestijn en Verdroging. 2009 is het Jaar van Verzoening. Het jaar 2010 is door de Verenigde Naties uitgeroepen tot het Internationaal Jaar van de Biodiversiteit.[bewerken] Onderscheiding
In 2003 ontving het voltallige personeel van de Verenigde Naties samen met de secretaris-generaal Kofi Annan de Sacharovprijs voor de Vrijheid van Denken van het Europees Parlement. De Sacharovprijs is bestemd voor personen en organisaties die zich wijden aan de bescherming van de rechten en fundamentele vrijheden van de mens.[29][bewerken] Zie ook
[bewerken] Noten
- ↑ Laatste soevereine staat die lid van de Verenigde Naties werd was Zuid-Soedan op 14 juli 2011
- ↑ Zie voor uitzonderingen de hoofdstukken over lidstaten en lidmaatschap
- ↑ Bron: Reforming the United Nations; Documenten, presentaties en speeches van het Secretariaat over hervormingen [laatst bezocht: 10 september 2006]
- ↑ Sinds 1 november 1994. Afgeleid van de hoofdpagina van de Trustschapsraad [laatst bezocht: 10 september 2006]
- ↑ Lees meer op de Engelstalige Wikinews: Categorie Oil-for-Food Programme
- ↑ Renewing the UN: A Programme for Reform [pdf]
- ↑ a b Zie voor de tekst van de Millenniumverklaring, het archief van de Verenigde Naties
- ↑ Het motto van het 60-jarig bestaan is daarom ook "A Time for Renewal"
- ↑ Bronnen: NOS Journaal: Somber begin VN-top, NOS Journaal: Balkenende positief over VN-top
- ↑ Bron: Inwerkingtreding van de Mensenrechtenraad (officiële website) [laatst bezocht: 10 september 2006]
- ↑ Bron: Factsheet of the 2005 World Summit [pdf]
- ↑ Diverse documenten gerelateerd aan de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens zijn te vinden op een speciale Verenigde Naties-documentenpagina [laatst bezocht: 10 september 2006]
- ↑ Basic Facts about the United Nations; Naties, Verenigde; Bernan Press; 2004; ISBN 92-1-100936-7
- ↑ Bron: resolutie 2758 (XXVI) van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties
- ↑ Naar de Republiek China werd gerefereerd als "the representatives of Chiang Kai-shek" (Nederlands: "de vertegenwoordigers van Chiang Kai-shek")
- ↑ Tevens werd de Republiek China vervangen door de Volksrepubliek in alle andere organen waarvan de Republiek lid was
- ↑ Vastgelegd in de volgende resoluties: A/34/226, 3190 (XXVIII), A/35/219 en S/528
- ↑ Hier wordt het Mandarijn bedoeld. Het gebruik van het Chinees als officiële taal is vastgelegd in de volgende resolutie: 3189 (XXVIII)
- ↑ Bronnen: 2564 (XXIV) en 3124 (XXVIII) uit het archief
- ↑ Meer informatie over de bouw van het hoofdkantoor, is te vinden in de volgende resoluties: 25 (I), 100 (I), 169 (II), 182 (II), 242 (III), 350 (IV), 461 (V), 481 (V), 534 (VI), 589 (VI), 604 (VI), 606 (VI), 663 (VII), 780 (VIII), 877 (IX) en 969 (X)
- ↑ Meer informatie: CBS News 1, CBS News 2, Global Policy, ABC News, Global Policy
- ↑ a b Bron: Financiële situaties van de Verenigde Naties; Hoe zijn de contributies per lidstaat berekend? [laatst bezocht: 10 september 2006]
- ↑ a b Bron: Financiële situaties van de Verenigde Naties; Zijn de contributies oneerlijk verdeeld? [laatst bezocht: 10 september 2006]
- ↑ Bron: lists.state.gov/SCRIPTS/WA-USIAINFO.EXE?A2=ind0109a&L=dosfacts&P=78 United Nations Fact Sheet; USDOS Fact Sheets; U.S. Department of State (laatst bezocht: 10 september 2006)
- ↑ Bron: achtergrondinformatie over de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties
- ↑ Deze functie wordt gezien als het hoofd van de Verenigde Naties, zowel door interne als externe groepen en verbanden
- ↑ Per resolutie A/RES/43/177, is de naam van de Palestijnse Autoriteit binnen de Verenigde Naties, "Palestina". A/RES/43/177 uit het archief
- ↑ Het Koninkrijk der Nederlanden behartigt namens Aruba, Curaçao, Nederland en Sint Maarten het buitenlandbeleid. In deze rol is alleen het Koninkrijk lid van de Verenigde Naties. Over de precieze specificaties rondom de buitenlandse zaken van het Koninkrijk: Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden
- ↑ (nl) Europees Parlement (2005) Sacharovprijs
Tidak ada komentar:
Posting Komentar